De Saison. Goed boeren.

Bierexpert Tom Terwan

De nieuwe rage, de nieuwe hype. De SAISON. Het zou, samen met zuurbieren, hét bier van 2020 worden. De van oorsprong Belgische Saison is een kruidig bier met lichtbittere tonen. Het staat bekend als een fris, doordrinkbaar bier dat vaak laag(er) in alcohol is en het heeft meer dan eens een stevige toets funk.

Nu is 2020 geen goed hypejaar gebleken, maar de Saison heeft in de afgelopen jaren zeker aan terrein gewonnen. Is het een nieuwe bierstijl? Nope. De Saison is absoluut geen broekie. Nooit van gehoord? Denk eens aan de Mannenliefde van OedipusTank 7 van BoulevardDat is Andere Koekoek van Bird BrewerySorachi Ace van Brooklyn Brewery of, DE benchmark Saison, de Saison Dupont van brouwerij Dupont.

Oldtimers

Het mooie aan bierstijlen is dat ze vaak een rijke geschiedenis kennen, alvorens ze door ons hipstereske bierkenners weer worden herontdekt en grootgemaakt in de hedendaagse biercultuur. Zo is de welbekende hippe IPA een oldtimer, maar ook de Saison onderging een vergelijkbare trend van verval en opleving.

Minder mooi is dat de oorsprong van dergelijke bieren vaak tot wel honderden jaren teruggaat en het naslagwerk over dat proces dikwijls summier te noemen is. Hierdoor is het erg ingewikkeld en soms zelfs bijna onmogelijk om precies te achterhalen hoe, waar en wanneer zo’n bierstijl zijn oorsprong vond. Zo ook met de Saison.

Bieren van boeren

Het meest wijdverspreide verhaal gaat dat vroeger, toen drempels nog kuilen waren en niemand mondkapjes droeg in hun koetsen, onze zuiderburen de Saison brouwden als een boerenbier. Gebrouwen tijdens de wintermaanden, want zo was het bier in het voorjaar rijp. Wanneer de eerste zonnestralen weer over de glooiende graanvelden streken en de handen uit de mouwen werden gestoken, werd de Saison geserveerd. Niet ná het oogsten en ploeteren in de aarde. Nee, dat deed men toen nog gewoon tijdens de werkzaamheden.

Zeker een charmant verhaal, maar wellicht iets té. Het is lastig te achterhalen of dit aantrekkelijk romantische en nostalgisch geschetste verhaal daadwerkelijk klopt.

Bier uit ‘het seizoen’

Gelukkig zijn er mensen die graag de archieven doorspitten. Op zoek naar de waarheid. Roel Mulder, bekend van het boek “Verloren Bieren”, deed precies dat. Hij vertelt over de eerste vermeldingen van de Belgische Saison in de mid-19e eeuw. En, nee, die komen niet uit agrarische archieven, maar uit de archieven van het, toen ook al, stevig geïndustrialiseerde Charleroi.

Hoewel niet onmogelijk dat het óók op boerderijen werd gebrouwen, werkte men in Charleroi in die tijd vaker in de mijnen dan op het land. Het lijkt daardoor onwaarschijnlijk dat het romantische boerenverhaal een waarheidsgetrouwe vertelling is van de geschiedenis van deze bierstijl.

Wel staat vast dat het bier tijdens de wintermaanden werd gebrouwen. ‘Het goede seizoen’ genoemd, is de winter dan ook het ‘Seizoen’ waarnaar de ‘Saison’ is vernoemd. En daar blijft het misschien wel bij! In diezelfde archieven, zijn namelijk ook meerdere vermeldingen te vinden van verschillende stijlen aan 19e-eeuwse bieren -“de Saison”.

Juist. Gewoon, een bier ‘uit het (goede) seizoen’. Volgens die retoriek drink je in de voetbalkantine in april dus ook gewoon een ‘Heineken de Saison’.

Hoewel het boerenverhaal dus op losse schroeven staat, wordt de Saison nog wel onder de overkoepelende stijlnoemer ‘Farmhouse Ales’ geplaatst. Gewoon. Om de boel nog wat ingewikkelder te maken.

Stijl achterover

Wie meer van Mulders’ werk leest, zal ontdekken dat dit soort stijlnamen tegenwoordig meer marketing zijn dan traditie. Naast het wankele verhaal over de oorsprong van de Saison, leent het alcoholpercentage van vandaag zich ook niet meer voor een dag productief Saison day-drinking. De hedendaagse Saison heeft gemiddeld minstens vijf procent aan alcohol, waar dit laag alcoholhoudende brouwsel oorspronkelijk slechts <2% alcohol bevatte. Zo telt de eerdergenoemde Tank 7 een slordige 8,5% alcohol, de Sorachi Ace zo’n 7,5% en ook de “benchmark” Saison Dupont haalt met gemak 6,5% alcohol. Dat is echt andere Koekoek.

Get your sais on

Toch blijft het charmante, 19e-eeuwse boerenleven weerklinken in de Saison. Het bier heeft smaak van het land. Een stallige smaak van broeierig hooi, pittige tonen van vers gras en een kruidige zweem van bloeiende velden vol gewassen. Combineer dit met een zomerse doordrinkbaarheid en je hebt, wat mij betreft, hét perfecte bier voor die kleverige, zomerse namiddag.

Hype of niet, geschiedenis of marketing, laag in alcohol of een stevige kick: de Saison is absoluut het proberen waard. Het brouwsel lijkt misschien niet meer helemaal op zijn traditionele bier, maar de smaak blijft onverminderd traditioneel.

Neem een slok van een goede Saison en waan je even een 19e-eeuwse boer, mijnwerker of koetshuisonderhouder. Misschien wel gewoon tijdens werktijd. Je werkt nu toch thuis. Kan jou het schelen.

Tom Terwan is fervent liefhebber van bier in alle soorten en maten. 
Hij schrijft over zijn bier-ervaringen, dorstmomenten en alles uit die mooie bierwereld. 

Check al zijn geproefde bieren op Untappd.

Delen

Meer verhalen

Pint Maarten

Op vrijdag 11 november vieren wij Pint Maarten, een initiatief van De Horecaburgemeester om het feest (en de optocht) van Sint Maarten op die dag

Utrecht nacht

Daar ben je weer, stad

Daar ben je weer… Terug van weggeweest. Waar was je al die tijd?Onze Domtoren ging al in quarantaine, ingepakt en wel. Dacht je: wat hij

Lieve horeca,

De horeca. Je kunt er eigenlijk nooit écht afscheid van nemen. Noreen Kaland schrijft in haar column over haar liefde voor de horeca.

De Tien Horeca Geboden

Jullie zitten nog geen vijf minuten of je kunt al door de grond zakken van plaatsvervangende schaamte door het gedrag van je tafelgenoot. In deze column van Noreen Kaland tien dingen die je beter niet kunt zeggen of doen in de horeca.